พัฒนาสายทางเพื่อสนับสนุนการขนส่งสินค้าเกษตรกรรมและอุตสาหกรรมผ่านรถไฟรางคู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน

Abstract

ประเทศไทยเป็นประเทศที่มีการขยายตัวทางเศรษฐกิจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีการรวมกลุ่มประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน มีความคาดหวังว่าจะมีการขนส่งสินค้าผ่านประเทศไทยมากขึ้น ทั้งนี้รัฐบาลมีโครงการที่สนับสนุนด้านการคมนาคมขนส่งหลากหลายโครงการ หนึ่งในนั้น คือ การก่อร้างรถไฟรางคู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งจะส่งผลต่อการลดต้นทุนการขนส่งได้อย่างมาก อย่างไรก็ตาม การขนส่งสินค้ามีโซ่อุปทานเริ่มจากแหล่งเพาะปลูกไปยังโรงงานแปรรูปส่งต่อไปยังผู้บริโภค ซึ่งการขนส่งสินค้าจากแหล่งผลิต มักใช้เส้นทางของกรมทางหลวงชนบท ที่มักไม่มีการออกแบบเพื่อรองรับการบรรทุกหนักส่งผลต่อการเสื่อมสภาพของถนนก่อนระยะเวลาอันควร ดังนั้น เพื่อเป็นการตอบสนองนโยบายของรัฐบาล และบำรุงรักษาถนนในการกำกับดูแล กรมทางหลวงชนบทจึงมีความจำเป็นต้องศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการคัดเลือกสายทางของกรมทางหลวงชนบท เพื่อสนับสนุนการขนส่งสินค้าเกษตรกรรมและอุตสาหกรรมผ่านรถไฟรางคู่ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน โดยงานวิจัยนี้ได้ทำการศึกษาและรวบรวมข้อมูลจากการทบทวนวรรณกรรม จากงานวิจัยและและศึกษาแผนงานที่เกี่ยวข้องจากฐานข้อมูลต่าง ๆ รวมถึงการสัมภาษณ์และการเก็บข้อมูลจากเจ้าหน้าที่หน่วยงานภาครัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้อง นำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์ด้วยวิธีการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ (Exploratory Factor Analysis) โดยผลการศึกษาสามารถแบ่งปัจจัยทั้งหมด 18 ปัจจัย ได้เป็น 4 กลุ่มปัจจัย คือ 1) กลุ่มปัจจัยด้านสินค้า 2) กลุ่มปัจจัยด้านแหล่งสินค้า 3) กลุ่มปัจจัยด้านโครงข่ายถนน และ 4) กลุ่มปัจจัยด้านปริมาณการจราจร ซึ่งผลการศึกษานี้สามารถนาไปใช้เป็นแนวทางในการตัดสินใจบริหารงานบำรุงทางของ กรมทางหลวงชนบทได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป

Thailand is one of the countries with a growing economic. Being able to save the logistics cost makes Thailand a competitive country in the Asian region. With an upcoming double-track rail project, it is expected that the use of multimode transportation, especially truck and train modes, will increase, leading to high savings in logistics cost. As rural roads are key roads to connect the supply chain, from the product source to the end customer, it is necessary to select key rural roads to support the double-track rail transportation. This study, therefore, aims at identifying key factors affecting rural road selection to support the road and double-track rail transportation in the Northeast of Thailand utilizing an exploratory factor analysis method. The results reveal four key factors, namely 1) Product, 2) Product Source, 3) Road Network, and 4) Traffic Volume factors, with a total of 18 associated items. It is expected that the study results help the Department of Rural Roads to better understand and select key roads to support the multimode transportation.