ศึกษาวิเคราะห์และจัดทำ Multiplier ของอุตสาหกรรมสร้างสรรค์
by พงษ์ธร วราศัย
ศึกษาวิเคราะห์และจัดทำ Multiplier ของอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ | |
Multiplier Analysis of Thailand's Creative Industries | |
พงษ์ธร วราศัย | |
2022-11-02 | |
สถาบันวิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ สำนักงานศูนย์วิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ |
|
โครงการวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลกระทบหรือคุณูปการของอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ต่อเศรษฐกิจในภาพรวมโดยครอบคลุมถึงคุณูปการทางตรง (Direct Impact) ที่วัดจากมูลค่าเพิ่มของอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ตามรหัสอุตสาหกรรม TSIC 4 หลัก และคุณูปการทางอ้อม (Indirect Impact) ผ่านการวิเคราะห์และจัดทำตัวทวีคูณ (Multipliers) ที่ครอบคลุมถึงตัวทวีคูณต่อผลผลิต (Output Multipliers) ตัวทวีคูณต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (GDP Multipliers) และตัวทวีคูณต่อรายได้ (Income Multipliers)
ผลการศึกษาผลการศึกษาคุณูปการของอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ทางตรง (Direct Impact) ที่มีต่อระบบเศรษฐกิจ พบว่า
1) มูลค่าอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ทั้งหมด ณ ราคาประจำปี (Current Price) ช่วงเวลา 2556-2563 พบว่า โดยเฉลี่ยมีค่าประมาณ 1,332,056 ล้านบาทต่อปี หรือประมาณร้อยละ 8-9 ของ GDP โดยผลกระทบจาก COVID-19 ในปี 2563 ทำให้สัดส่วนลดลงเหลืออยู่ที่ประมาณร้อยละ 7
2) กลุ่มอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมถือเป็นสาขาสำคัญของเศรษฐกิจสร้างสรรค์ มีมูลค่าทางเศรษฐกิจสูงที่สุดเฉลี่ยประมาณ 306,105.43 ล้านบาทต่อปี อันดับที่รองลงมาและมีมูลค่าทางเศรษฐกิจเฉลี่ยสูงกว่า 100,000 ล้านบาทต่อปี ได้แก่ กลุ่มอาหารไทย (276,241.86 ล้านบาท) กลุ่มโฆษณา (197,827.14 ล้านบาท) กลุ่มแฟชั่น (185,231.71 ล้านบาท) และกลุ่มการออกแบบ (112,322.29 ล้านบาท) ตามลำดับ
3) การเติบโตของอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ คำนวณจากมูลค่า ณ ราคาประจำปี (Current Price) พบว่า ค่าเฉลี่ยสัดส่วนอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ก่อนสถานการณ์แพร่ระบาดของ COVID-19 ระหว่างปี 2558-2562 อยู่ที่ประมาณร้อยละ 5.75 แต่หากคำนวณข้อมูลปี 2563 ด้วยแล้วจะพบว่า ค่าเฉลี่ยอัตราการเติบโตของอุตสาหกรรมสร้างสรรค์จะเหลือเพียง ร้อยละ 0.97 เท่านั้น เนื่องจากในช่วงเวลาดังกล่าวมีการหดตัวของกิจกรรมทางเศรษฐกิจของอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ถึง ร้อยละ -22.92
4) ข้อมูลปี 2563 เมื่อพิจารณาสัดส่วนมูลค่ารายสาขาต่อ GDP พบว่า อาหารไทย แฟชั่น โฆษณา และการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมเป็น 4 กลุ่มอุตสาหกรรมที่มีสัดส่วนประมาณ ร้อยละ 1 ของมูลค่า GDP คิดเป็นร้อยละ 1.79 1.31 1.25 และ 0.99 ตามลำดับ
ผลการศึกษาคุณูปการของอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ทางอ้อม (Indirect Impact) ที่มีต่อเศรษฐกิจพบว่า
1) อุตสาหกรรมสร้างสรรค์ที่มีตัวทวีคูณผลผลิตมากกว่า 1 ซึ่งแสดงถึงผลได้จากการเติบโต
ในภาคอุตสาหกรรมสูงกว่างบประมาณที่ลงไป 1 หน่วย (เช่น 1 ล้านบาท) ได้แก่ อุตสาหกรรมภาพยนตร์
แพร่ภาพและกระจายเสียง ดนตรี โฆษณา บริการด้านสถาปัตยกรรม ซอฟต์แวร์ การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม แพทย์แผนไทย การพิมพ์ งานฝีมือและหัตถกรรม และออกแบบ เหตุผลซึ่งผลการวิเคราะห์ข้างต้นเนื่องจากอุตสาหกรรมที่กล่าวมาล้วนมีห่วงโซ่มูลค่า (Value Chain) ค่อนข้างยาวที่เชื่อมต่อไปยังอุตสาหกรรมหรือสาขาการผลิตอื่นๆ ทำให้ผลกระทบต่อการเติบโตของระบบเศรษฐกิจในภาพรวมมีค่าสูง (ที่ประมาณ 1.02-1.84)
2) ผลการคำนวณและวิเคราะห์ตัวทวีคูณมีประโยชน์ต่อการดำเนินนโยบายสนับสนุนอุตสาหกรรมสร้างสรรค์โดยเฉพาะตัวทวีคูณผลผลิต (Output Multipliers) ซึ่งสะท้อนถึงผลการดำเนินนโยบายหรือมาตรการสนับสนุนอุตสาหกรรมสร้างสรรค์จากภาครัฐบาลในระดับต่างๆ เช่น โครงการในระดับพื้นที่ ภูมิภาค หรืออุตสาหกรรม เป็นต้น หากพิจารณาอันดับตัวทวีคูณด้านผลผลิตของอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ตามนิยาม UNCTAD (2008) ซึ่งเป็นประโยชน์ในการจัดลำดับความสำคัญหากหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้องต้องการสนับสนุนกลุ่มอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ใดอุตสาหกรรมหนึ่ง พบว่า กลุ่มอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ที่มีผลตัวทวีคูณด้านผลผลิตค่อนข้างสูงอยู่ในกลุ่มสื่อ (Media) กลุ่มงานสร้างสรรค์ตามลักษณะงาน (Functional Creation) และกลุ่มอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ภาคบริการ (Service Sector) ที่นับว่ามีห่วงโซ่มูลค่า (Value Chain) ค่อนข้างยาวและสร้างผลกระทบต่อระบบเศรษฐกิจในภาพรวมได้ค่อนข้างสูง
สำหรับกรณีประเทศไทยตารางปัจจัยการผลิตและผลผลิตของ (I/O Table) ล่าสุดที่มีคือ ปี 2015 หรือ 2558 ซึ่งข้อมูลอาจไม่สะท้อนสภาพความเป็นจริงทางเศรษฐกิจในปัจจุบันโดยเฉพาะอย่างยิ่งโครงสร้างในภาคการผลิตที่อาจเปลี่ยนไปจากสถานการณ์ COVID-19 ดังนั้น การแปลผลและนำข้อสรุปไปใช้จึงควรพึงระวังถึงข้อจำกัดดังที่กล่าวมาข้างต้น อย่างไรก็ตาม คาดว่าผลอาจไม่ได้แตกต่างจากงานศึกษาชิ้นนี้อย่างมีนัยสำคัญแม้ตัวเลขมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจและตัวทวีคูณจะเปลี่ยนแปลงไปบ้างก็ตาม |
|
อุตสาหกรรมสร้างสรรค์
เศรษฐกิจภาพรวม |
|
รายงานวิจัย | |
Text | |
application/pdf | |
tha | |
เอกสารฉบับนี้สงวนสิทธิ์โดยผู้ให้ทุน ห้ามทำซ้ำ คัดลอก หรือนำไปเผยแพร่ตัดต่อโดยมิได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษร | |
บุคคลทั่วไปสามารถเข้าถึงเอกสารนี้ได้ | |
สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน) | |
https://repository.turac.tu.ac.th/handle/6626133120/1130 |
Files in this item (CONTENT) |
|
View No fulltext.docx ( 12.11 KB ) |
This item appears in the following Collection(s) |
|
Collections
|