วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อจัดทำรูปร่างแบบรายงานต้นทุนบริการของโรงพยาบาล

Abstract

ข้อมูลต้นทุนการรักษาพยาบาลเป็นข้อมูลหนึ่งที่มีความสำคัญในการใช้บริหารองค์กร บริหารหน่วยงานที่เกี่ยวข้องตลอดจนบริหารแผนงานสุขภาพทั้งในระดับท้องถิ่นและระดับประเทศ การรวบรวมข้อมูลต้นทุนการรักษาพยาบาลส่วนใหญ่ในอดีตมักทำเป็นการศึกษาวิจัยและมีความยากลำบากในการจัดทำมาก ส่วนหนึ่งเป็นเพราะระบบการรวบรวมข้อมูลภายในองค์กรที่ให้บริการด้านการรักษาพยาบาลทั้งภาครัฐและภาคเอกชนมีความแตกต่างกันไปและไม่ได้ถูกออกแบบมาเพื่อให้รายงานต้นทุนที่เกี่ยวข้องเพื่อการบริหาร งานศึกษานี้ศึกษาเกี่ยวกับการรวบรวมข้อมูลต้นทุนค่ารักษาพยาบาลในอดีต โครงสร้างการรายงานขององค์กรหรือหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชน โดยใช้วิธีการทบทวนวรรณกรรมเพื่อนำเสนอรูปแบบมาตรฐานการนำเสนอรายงานต้นทุนบริการสถานบริการพยาบาล โดยรายงานดังกล่าวมีรูปแบบที่สามารถนำเอาข้อมูลภายในองค์กรที่มีการจัดเก็บเบื้องต้นอยู่แล้วมาประกอบโดยหลีกเลี่ยงการรวบรวมข้อมูลรายละเอียดใหม่ เพื่อให้มีความน่าเชื่อถือและสามารถนำเสนอได้อย่างสม่ำเสมอเพื่อใช้ประกอบการตัดสินใจด้านต่าง ๆ การศึกษาวรรณกรรมการรวบรวมข้อมูลต้นทุนการรักษาพยาบาลในอดีตพบว่า การรวบรวมข้อมูลต้นทุนแบ่งเป็นสองแนวทางได้แก่ 1) แนวทางศึกษาวิจัยซึ่งเน้นการเก็บข้อมูลรายละเอียดโดยผู้วิจัยเองคู่กับระบบสารสนเทศด้านการรักษาพยาบาล (Hospital Information System: HIS) และ 2) การเก็บรวบรวมข้อมูลต้นทุนจากระบบข้อมูลที่มีอยู่เช่น ระบบบัญชีควบคู่กับ HIS แนวทางในการรวบรวมข้อมูลต้นทุนที่มีประสิทธิผลและเป็นไปในทางปฏิบัติคือการใช้แนวคิดอัตราส่วนต้นทุนต่อมูลค่าเรียกเก็บ (Cost-to-Charge Ratio: CCR) เนื่องจากการศึกษาบริบทและโครงสร้างของสถานบริการพยาบาลต่าง ๆ พบว่าระบบสารสนเทศที่สถานบริการต่าง ๆ ใช้มีความแตกต่างกันมากและสถานบริการพยาบาลบางส่วน (ซึ่งส่วนใหญ่เป็นสถานบริการพยาบาลภาครัฐ) มีความพร้อมในการรวบรวมหรือนำส่งข้อมูลน้อย นอกจากนั้นสำหรับสถานบริการพยาบาลเอกชนจำเป็นต้องมีการเก็บข้อมูลเพิ่มเติมเพื่อสะท้อนต้นทุนการประกอบธุรกิจที่แท้จริงด้วย Cost of medical treatment data is important for managing hospitals, managing other related organizations and managing health plans both at local and national levels. In the past, collecting cost of medical treatment data was usually conducted through research studies which were hard and time-consumed; partly, this was because information systems implemented in public and private organizations were various from one to another and the systems were usually not designed for costing or managerial purposes. This study collects existing hospital cost data and financial information structures of public and private organizations which offer medical services. The study uses literature reviews as a primary source of data collection, then, analyzes and synthesizes the data in order to propose a standard cost report for organizations which offer medical services. The standard cost report is based upon adapting organizational data availability in order to avoid recollecting all data for costing purpose. The proposed standard cost report must be reliable and constantly prepared for day-to-day operation and can be used for various decision makings. The review of literatures show that cost of medical treatment data have been collected using two main approaches. 1) Detailed studies conducted by researchers. The study using primary data collected by researches and data from the Hospital Information System (HIS) and 2) The studies using secondary data being available in the organizations such as accounting information and HIS. The study also shows that the best possible approach to collect and calculate medical cost is using Cost-to-Charge (CCR) concept along with the secondary data within organization because the context, structures, and information available in organizations (most of them are public organizations) are different. Most organizations are not ready to report cost using complex methods or calculations. Some private organizations may need to design an additional system to collect some missing but needed data.